Am ngọa vân yên tử

"Yên Tử - Ngoạ Vân gắn sát với cuộc đời tu tập, hành đạo và hoá Phật của Phật hoàng nai lưng Nhân Tông..."

TS Nguyễn Văn Anh (thứ 2, phải sang) ra mắt cho các đồng chí lãnh đạo trung ương, tỉnh cùng địa phương về di sản nhà è cổ tại Đông Triều, trong một đợt khai quật khảo cổ học. Ảnh: Ngọc Lâm (CTV)

- yên Tử - Ngoạ Vân từng được biết tới vì gắn liền với cuộc sống tu hành của Phật hoàng nai lưng Nhân Tông. Vậy thực tế lịch sử hào hùng qua các nghiên cứu và phân tích của anh thì 2 di tích lịch sử có côn trùng quan hệ rõ ràng như nuốm nào?

+ mối quan hệ giữa yên ổn Tử cùng Ngoạ Vân là quan hệ tự thân. Yên Tử theo phong cách hiểu của bọn chúng ta hôm nay chỉ gói gọn gàng trong khu di tích lịch sử - danh chiến thắng Yên Tử, từ chùa Long Động (tức miếu Lân) lên đến mức chùa Đồng thuộc địa phận TP Uông Bí. Không gian này thường được điện thoại tư vấn là Hoa yên ổn (trước đó là Vân Yên) - Long Động. Thực tế, im Tử theo quan niệm xưa là một không khí rộng lớn, nơi có 1 loạt chùa tháp của Thiền phái Trúc Lâm được xây dựng, trong số đó có rất nhiều quần thể chùa tháp lớn, như: Hoa yên ổn - Long Động, hồ nước Thiên - Quỳnh Lâm, Ngoạ Vân, Côn tô - Thanh Mai... Phân bổ chạy dài từ Uông túng bấn đến Côn Sơn hiện tại nay.

Bạn đang xem: Am ngọa vân yên tử

Hơn nữa, Hoa im - Long Động cùng Ngoạ Vân gắn liền với cuộc đời tu hành, hành đạo và hoá Phật của Phật hoàng nai lưng Nhân Tông. Trong đó, Hoa yên ổn - Long Động là chỗ Ngài tu hành đắc đạo, tạo nên Thiền phái Trúc Lâm yên ổn Tử - cái thiền thuần Việt với ý thức nhập thế, đính thêm đạo với đời. Những ghi chép, phân tích cho thấy, sau khi non sông thái bình thịnh trị, Ngài đã nhường ngôi cho con trai là è cổ Anh Tông, quay trở lại hành cung Vũ Lâm - tỉnh ninh bình làm lễ xuất gia, tập sự tu hành. Năm 1299, Ngài chấp thuận lên núi yên ổn Tử cố chí tu hành... Còn Ngọa Vân là nơi kết thúc hành trình tu hành, thành đạo, giảng pháp với độ tăng của Phật hoàng nai lưng Nhân Tông, là thánh địa của Thiền phái Trúc Lâm.

Am Ngoạ Vân - khu vực Phật hoàng trằn Nhân Tông nhập niết bàn, tại làng mạc Bình Khê, TX Đông Triều. Ảnh: Phan Hằng

- Về địa giới hành chính, Ngoạ Vân, yên Tử hiện nằm trên địa bàn 2 địa phương không giống nhau, vậy trong lịch sử dân tộc thì sao? cùng liệu có con phố mòn nào từng kết nối giữa 2 điểm di tích lịch sử trong lịch sử không khi cả 2 đều ở trên những ngọn núi cao của hàng Yên Tử ở trong vòng cung Đông Triều?

+ Hoa yên ổn - Long Động, Ngoạ Vân trước thế kỷ 19 vẫn thuộc địa bàn huyện Đông Triều, khi thành lập Uông Bí, một trong những phần của quần thể Hoa im - Long Động thuộc địa phận Uông Bí.

Ngoạ Vân, Hoa yên ổn - Long Động và mọi quần thể chùa tháp của Thiền phái Trúc Lâm tại yên ổn Tử không chỉ là quan hệ ngặt nghèo với nhau về mặt pháp phái hơn nữa được liên kết với nhau về mặt địa lý và giao thông. Những quần thể chùa tháp này luôn có những con đường links với nhau. Giữa Hoa im - Long Động với Ngoạ Vân, ngoài con phố dưới chân núi, thân hai khu này còn được kết nối qua những con con đường mòn bên trên núi, con đường mòn này trải qua Hồ Thiên và hàng loạt các điểm miếu như Trại Cắp, Am Hoa nghỉ ngơi xã Tràng Lương rồi mang lại Long Động.

- Thiền phái Trúc Lâm im Tử gồm 3 vị tổ, theo thứ tự là trằn Nhân Tông, Pháp Loa cùng Huyền Quang, phật giáo cũng khá thịnh trị dưới thời Trần. Vậy thiết nghĩ, lý do mối quan hệ giới tính giữa các di tích lại ngoài đến hệ thống chùa theo mẫu Thiền phái ở quảng ninh đất mỏ và thậm chí còn là những tỉnh, thành không giống nữa chứ không chỉ riêng Ngoạ Vân - im Tử?

+ Như đã nói sống trên, quần thể miếu tháp Hoa lặng - Long Động, hồ Thiên - Quỳnh Lâm, Ngoạ Vân, Côn sơn - Thanh Mai cùng Vĩnh Nghiêm có mối quan hệ tự thân, được hiện ra và gia hạn trên đại lý sơn môn pháp phái của Phật giáo. Việc các quần thể chùa tháp này còn có mối quan hệ chưa thật khăng khít như bây chừ một mặt là vì sự chia cắt vị địa giới hành chính, mỗi di tích được quản lý bởi một cơ quan không giống nhau và chưa chủ động không ngừng mở rộng liên kết với nhau. Theo tôi, một nguyên nhân đặc trưng nữa là việc suy giảm của chất kết dính, đại lý nền tảng tạo nên mối quan hệ của những chùa tháp này là quan hệ nam nữ sơn môn, pháp phái đã bị suy giảm. Vì chưng vậy, để kết nối lại các di tích này cần kết nối trên tía phương diện: quản lý, giao thông vận tải và sơn môn pháp phái.

Tháp Huệ Quang, 1 trong các những vị trí đặt xá lị của Phật hoàng trần Nhân Tông, cũng là nơi còn lưu lại phần đa dấu vết phong cách thiết kế thời nai lưng tại im Tử. Ảnh: Phan Hằng

- thân Ngoạ Vân - yên Tử bao gồm vị trí, ý nghĩa sâu sắc khác biệt, vậy thì sự chi tiêu trùng tu, tôn tạo, vạc huy giá trị những di tích này theo ý kiến cá nhân anh nên theo hướng nào để mô tả rõ sự khác hoàn toàn đó?

+ Sự chi tiêu với Ngoạ Vân, yên Tử không chỉ cần sự biệt lập mà còn đề xuất sự quan trọng nữa. Bởi vì, nơi đặc biệt nhất của im Tử xưa là Ngoạ Vân, còn nơi đặc trưng nhất của Ngoạ Vân là am Ngoạ Vân - điểm ngừng hành trình tu hành, đắc đạo của Phật hoàng nai lưng Nhân Tông. Vì chưng vậy, việc chi tiêu cũng phải toát lên được ý nghĩa đó, thông qua 2 yếu tố. Thứ nhất là về nội dung, phải đầu tư chi tiêu nghiên cứu giúp kỹ giá bán trị của nó để tiếp thị giá trị đó táo tợn hơn. Thiết bị hai là về hình thức, khi tín đồ ta mang đến với Ngoạ Vân, người ta phải biết Trúc Lâm yên Tử khác các tông phái khác vị cái gì, bao gồm cả mặt ngôn từ và hình thức. Ví dụ như về quy hướng xây dựng, các chùa theo mẫu Trúc Lâm im Tử, bởi vì là phái thiền nên lúc nào cũng đã có cấu trúc của khu tịnh thất - khu giành riêng cho việc tu học tập của sư tăng.

Thêm nữa, nói đến Trúc Lâm là nói tới thời Trần, nhưng cho đến nay họ chưa có một công trình phong cách xây dựng nào cho người ta thấy bóng dáng chùa tháp thời Trần như thế nào, cả ngơi nghỉ Ngoạ Vân và Yên Tử phần đa không có. Với lặng Tử bây chừ thì không còn thời cơ làm vấn đề đó tuy nhiên ở Ngoạ Vân thì khác, vày vậy cần nỗ lực để gồm những điểm nổi bật kiến trúc mang đến Ngoạ Vân.

TS Nguyễn Văn Anh vào một chuyến khảo sát tại những di sản thuộc quần thể Ngoạ Vân (Đông Triều). Ảnh: Nguyễn Ngọc Tân (CTV)

- hiện nay đã có tuyến phố nối thân Yên Tử - hồ Thiên - Ngoạ Vân, theo anh liệu tất cả cần thêm sự kết nối nào không giống nữa không để những khu di tích lịch sử có sự trở nên tân tiến tương xứng với giá trị lịch sử?

+ đường đường kết nối Ngoạ Vân - hồ Thiên với Yên Tử bây chừ là tuyến giao thông đặc biệt và chắc chắn rằng sẽ đóng góp phần thúc đẩy sự kết nối và cải tiến và phát triển của nhì khu di tích. Tuy nhiên, việc kết nối ấy là không đủ. Việc kết nối các di tích lớn của Thiền phái Trúc lâm vẫn được các nhà khoa học lời khuyên ngay từ thời điểm năm 2008, theo khuyến nghị đó phải xây dựng các trục giao thông vận tải kết nối các khu di tích lớn: im Tử, Ngoạ Vân, hồ Thiên, Thanh Mai, Côn đánh - Kiếp bạc đãi và Hạ Long. Trục giao thông liên kết Ngoạ Vân - hồ nước Thiên cùng Yên Tử bây giờ chính là lúc này hoá khuyến cáo đó. Tuy nhiên, để kết nối và phạt huy xuất sắc các cực hiếm di tích thì nên cần hoàn thiện liên kết Ngoạ Vân - hồ Thiên - yên Tử với những di tích Côn Sơn, Thanh Mai, Kiếp Bạc. Thêm nữa, yêu cầu xây dựng tuyến phố cao tốc tp hà nội - Hạ Long chạy qua Hải Dương, Đông Triều, Uông túng để kết nối những khu di tích lịch sử này với các trung tâm khủng Hà Nội, Hạ Long.

Xem thêm: Số Hữu Tỉ Là Gì? Định Nghĩa Số Hữu Tỉ Là Gì? Lý Thuyết Về Số Hữu Tỉ

Nói đến việc xây dựng những trục giao thông vận tải kết nối các di tích, tôi vẫn muốn nói thêm rằng, khi kiến thiết xây dựng cần để ý đến việc đảm bảo an toàn cảnh quan, để gia công sao, đó không chỉ có là con đường mà còn cần là một cơ hội để khác nước ngoài cảm dấn sự ngoạn mục của núi thiêng im Tử, tránh việc xâm phạm cảnh quan môi trường như tuyến phố Ngoạ Vân - lặng Tử sẽ làm.