Bài 5. Những nước châu Phi với châu Mĩ La-tinh
I. CÁC NƯỚC CHÂU PHI
DT: 30,3 tr km2, 800 triệu người (2002), gồm 54 quốc gia lớn nhỏ.
Bạn đang xem: Bài 5 các nước châu phi và mĩ la tinh
1. đôi điều về cuộc đấu tranh nhau độc lập
a. Sau chiến tranh thế giới thứ hai: trào lưu đấu tranh nhau độc lập ở châu Phi bùng nổ mạnh trước hết là ở Bắc Phi:
- Tiếp theo là Libi (1952), An-giê-ri. (1954-1962)
b. Nửa sau thập niên 50: hệ thống thuộc địa của thực dân ở châu Phi tan rã, nhiều quốc gia giành được độc lập như:
- 1956 Tuy-ni-di, Ma-rốc, Xu-đăng,
- 1957 Gana...
- 1958 Ghi nê.
c. Đặc biệt năm 1960 là "Năm châu Phi" với 17 nước được trao trả độc lập.
d. Năm 1975, thắng lợi của cách mạng Ăng-gô-la với Mô-dăm-bích đã chấm dứt chủ nghĩa thực dân cũ ở châu Phi thuộc và hệ thống thuộc địa của Bồ Đào Nha bị tan tung .
e. Từ 1975 đến nay
- ngừng cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân cũ, giành độc lập dân tộc với sự ra đời của nước Cộng hòa Dim-ba-bu-ê (1980) cùng Namibia (03/1990).
- Tại phái mạnh Phi, trước áp lực đấu tranh của người da màu, bản Hiến pháp 11-1993, chế độ phân biệt chủng tộc (Apartheid) bị xóa bỏ.
- trong cuộc bầu cử đa chủng tộc đầu tiên, ông Ne- xơn Man- đê -la (Nelson Mandela) trở thành Tổng thống domain authority đen đầu tiên của nước Cộng hòa nam giới Phi (1994).
2. Tình hình phát triển gớm tế - làng mạc hội
Sau lúc giành được độc lập, những nước châu Phi xây dựng đất nước,đã thu được một số thành tựu tởm tế – làng hội.
Tuy nhiên, nhiều nước châu Phi vẫn còn trong tình trạng lạc hậu, ko ổn định (đói nghèo, xung đột, nội chiến, bệnh tật, mù chữ, bùng nổ dân số, nợ nước ngoài…).
Tổ chức thống nhất Châu Phi (OAU) – 5/1963, sau đổi là liên kết Châu Phi (AU) triển khai nhiều chương trình phân phát triển của Châu lục
Con đường phân phát triển của châu Phi còn phải trải qua nhiều khó khăn khăn, gian khổ.
II. CÁC NƯỚC MỸ LA TINH
Gồm 33 nước. 20,5 triệu km2, 531 triệu dân (2002), giàu nông - lâm sản với khoáng sản
1. đôi điều về quy trình đấu tranh giành với bảo vệ độc lập dân tộc
- Đầu thế kỷ XX đã giành độc lập từ Tây Ban Nha cùng Bồ Đào Nha, nhưng sau đó lệ thuộc Mỹ
- Sau chiến tranh thế giới thứ nhì là “sân sau “, là thuộc địa kiểu mới của Mỹ.
- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, trào lưu đấu tranh chống chế độ độc tài thân Mỹ bùng nổ và phát triển. Tiêu biểu là thắng lợi của biện pháp mạng Cu Ba.
* Tại Cu ba
- tháng 3/1952, Mỹ góp Ba-ti-xta lập chế độ độc tài quân sự, xóa bỏ Hiến pháp 1940, cấm những đảng phái bao gồm trị hoạt động, bắt giam và tàn giáp nhiều người yêu nước…
- quần chúng Cu bố đấu tranh chống chế độ độc tài Ba-ti-xta dưới sự lãnh đạo của Phi-đen Ca-xtơ-rô.
- sau khi cách mạng thành công, Cu ba tiến hành cải phương pháp dân chủ.
- 1961 tiến hành bí quyết mạng làng hội chủ nghĩa cùng xây dựng chủ nghĩa xóm hội.
- Với sự nỗ lực của nhân dân và sự góp đỡ của các nước làng mạc hội chủ nhĩa đạt nhiều thành tựu như xây dựng công nghiệp với cơ cấu ngành hợp lý, nông nghiệp đa dạng, đạt thành tựu cao về văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao….
* các nước khác
- mon 8/1961, Mỹ lập tổ chức Liên minh vì chưng tiến bộ hấp dẫn các nước Mỹ La-tinh nhằm ngăn chặn ảnh hưởng của Cu Ba.
- Từ thập niên 60 -70, trào lưu đấu tranh chống Mỹ cùng chế độ độc tài thân Mỹ giành độc lập phân phát triển mạnh giành nhiều thắng lợi.
- Thí dụ:
+ 1964 - 1999 Panama đấu tranh với thu hồi chủ quyền kênh đào Panama
+ 1962 Ha mai ca, Tri ni đát, Tô cha gô.
+ 1966 là Guy a na, Bác ba đốt
+ 1983 tất cả 13 nước độc lập ở cà ri bê
- Với nhiều hình thức: bãi khoá của công nhân, nổi dậy của nông dân, đấu tranh nghị trường, đấu tranh vũ trang…., biến châu lục này thành “lục địa bùng cháy” (tiêu biểu là phong trào đấu tranh vũ trang ở Vê-nê-xu-ê-la, Pê-ru…)
- Kết quả chính quyền độc tài ở Mỹ La tinh bị lật đổ, thiết yếu phủ dân tộc dân chủ được thiết lập.
2. Thực trạng phát triển ghê tế - thôn hội
- sau khoản thời gian khôi phục độc lập, các nước Mỹ La-tinh đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ, nhiều nước trở thành những nước công nghiệp mới (NIC) như Brazil, Argentina, Mehico.
- Tại Cu ba:
+ sau khi cách mạng thành công, Cu bố tiến hành cải biện pháp dân chủ.
+ 1961 tiến hành giải pháp mạng xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa buôn bản hội.
+ Với sự nỗ lực của nhân dân với sự giúp đỡ của các nước buôn bản hội chủ nhĩa đạt nhiều thành tựu như xây dựng công nghiệp với cơ cấu ngành hợp lý, nông nghiệp đa dạng, đạt thành tựu cao về văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao….
Xem thêm: Giấy Thi A3 Chuẩn Mẫu Giấy Thi Chuẩn Của Bộ Gd&Amp;Đt A3, Mẫu Giấy Thi Chuẩn Của Bộ Gd&Ampđt A3
- vào thập niên 80, những nước bị suy thoái và phá sản nặng nề về kinh tế, lạm phân phát tăng nhanh, nợ nước xung quanh chồng chất, dẫn đến nhiều biến động thiết yếu trị (Argentina, Bolivia, Brazil, đưa ra Lê…)
- lịch sự thập niên 90, kinh tế Mỹ La-tinh tất cả nhiều chuyển biến tích cực, tỷ lệ lạm vạc giảm mạnh, đầu tư nước kế bên tăng….Tuy nhiên, Mỹ La-tinh vẫn còn nhiều cực nhọc khăn về gớm tế - làng mạc hội (đặc biệt tham nhũng là quốc nạn, phân phối ko công bằng, nợ nước kế bên ).