Làng ở trong khoảng đại bác bỏ của đồn giặc. Bọn chúng nó bắn, đang thành lệ, hàng ngày hai lần, hoặc buổi sáng sớm sớm cùng xế chiều, hoặc đứng bóng cùng sẩm tối, hoặc nửa đêm và trở con gà gáy. Phần nhiều đạn đại bác bỏ đều lâm vào cảnh ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng chục ngàn cây không có cây nào không trở nên thương. Bao gồm cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở nơi vết thương, vật liệu bằng nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, lộng lẫy nắng hè gay gắt, rồi từ từ bầm lại, black và đặc quyện thành từng viên máu lớn.
Bạn đang xem: Đọc tác phẩm rừng xà nu ngữ văn 12
Trong rừng ít tất cả loại cây sinh sôi nảy nở khoẻ như vậy. Cạnh một cây xà nu bắt đầu ngã gục, đã gồm bốn năm cây bé mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi thương hiệu lao trực tiếp lên bầu trời. Cũng đều có ít loại cây ham ánh sáng mặt trời mang đến thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp mang ánh nắng, thứ tia nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng khủng thẳng tắp, óng ánh vô số hạt lớp bụi vàng từ vật liệu nhựa cây cất cánh ra, thơm ngấn mỡ màng. Bao hàm cây con vừa bự ngang trung bình ngực tín đồ lại bị đại chưng chặt đứt làm đôi. Ở hầu hết cây đó, vật liệu bằng nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, dấu thương không khỏi bệnh được, cứ loét mãi ra, năm mười hôm thì cây chết. Nhưng cũng có thể có những cây thừa lên được cao hơn đầu người, cành lá dày đặc như những nhỏ chim đang đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại chưng không giết mổ nổi chúng, các vết yêu đương của chúng nhanh khỏi như bên trên một thân thể cường tráng. Bọn chúng vượt lên hết sức nhanh, thay thế những cây đã ngã… Cứ cố hai ba trong năm này rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của bản thân mình ra, che chắn cho làng…
Đứng bên trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng ko thấy gì khác ngoài ra đồi xà nu tiếp nối tới chân trời.
Ba năm đi lực lượng hôm nay Tnú mới tất cả dịp ghé trở lại viếng thăm làng. Thằng nhỏ bé Heng gặp mặt ở nhỏ nước lớn dẫn anh về. Ngày anh ra đi nó mới đứng mang đến ngang bụng anh, chưa biết mang củi, chỉ mới đeo dòng xà lét nhỏ xíu theo bạn lớn ra rẫy. Bây giờ nó mang trong mình 1 khẩu súng ngôi trường Mát, dẫn anh đi. Vẫn là con mặt đường cũ, qua chiếc nà bắp đã trồng sắn cùng cây pom chu cố gắng lên hai mẫu dốc đứng sững vẫn được cắt ra từng bực, chui sang một rừng lách rậm ngày mưa thì vô số cố kỉnh lá, rồi đến cái làng nhỏ tuổi của anh. Nhưng lại nếu không tồn tại người dẫn, chắc hẳn rằng Tnú không dám đi một mình. Đường cũ nay chằng chịt hầm chông, hố chông, cứ mười phút lại chạm mặt một giàn thò sẵn sàng sẵn, nên thò căng như dây ná, tấn công một phát chắc hẳn rằng gẫy đôi ống quyển, lưỡi thò từng đôi, từng đôi gác lên giàn, sắc lạnh. Thằng nhỏ bé Heng béo lên cũng tương đối ít nói tựa như những người dân làng mạc Xô Man này. Nó đội một chiếc mũ sụp xin được của anh giải phóng quân nào đó, mang một chiếc áo bà tía dài phết đít, vẫn đóng khố, súng đeo chéo cánh ngang sườn lưng ra vẻ một fan lính thực sự.
(Lược một đoạn: trên đường dẫn Tnú về làng, Heng kể lại những đổi thay sau lúc Tnú đi vắng: Pít sẽ làm túng bấn thư đưa ra bộ. Tnú hốt nhiên nhớ đến những kỉ niệm về Mai, người vợ đã trở nên giặc giết hại. Về cho làng, Tnú được hầu như người đón rước nồng nhiệt)
Một bàn tay nặng trĩu trịch thế chặt mang vai anh như 1 kìm sắt. Anh cù lại: cố gắng Mết! Ông chũm vẫn quắc thước như xưa, râu hiện thời đã dài tới ngực với vẫn đen bóng, mắt vẫn sáng cùng xếch ngược, lốt sẹo sống má bên phải vẫn trơn bóng. Ông làm việc trần, ngực căng như một cây xà nu lớn. Ông cầm cố đẩy Tnú ra một bước, chú ý anh từ đầu đến chân, rồi phá lên cười:– Hà hà… Đeo cả tôm xông về à… anh “lực lượng”… Được!
Tnú hiểu ý ông cụ. Ông không bao giờ khen “Tốt! Giỏi!”. Phần đông khi vừa lòng nhất, ông chỉ nói “Được!”.
Lúc ông vậy Mết nói, mọi người đều im bặt. Ông nói như ra lệnh, sáu mươi tuổi rồi mà lại tiếng nói vẫn ồ ồ, dội vang vào lồng ngực:– Cấp lãnh đạo cho về mấy đêm?…. Một tối à, được! cho một đêm, về một đêm, đến hai đêm, về hai đêm, đề xuất chấp hành mang lại đúng. Đêm nay mày ở nhà tau.
(Lược một đoạn: rứa Mết dẫn Tnú ra máng nước đầu làng. Dù vẫn rửa ngơi nghỉ suối rồi, tuy vậy Tnú vẫn xúc động làm cho vòi nước của xã mình giội lên khắp người như ngày trước.)
Bữa cơm tối ở trong nhà cụ Mết, không tính món canh tàu môn bạc hà đun nấu lạt vào ống nứa, còn có thêm mấy bé cá chua. Đó là món đặc trưng cụ Mết đãi người ra đi về. Tnú mở ống lương khô, xúc mang đến ông nuốm một thìa muối. Ông vắt bảo:– Tau cũng còn nửa lon muối của thị trấn thưởng con Dít ngày nó đi đại hội đồng chí thi đua, nó về phân tách đều cho từng bếp một phần. Nhưng mẫu đó để dành cho người đau. Còn đặc điểm này mày mang đến thì tau ăn.
Ông cố không nêm muối bột vào canh. Ông chia cho mỗi người mấy hạt, họ ăn uống sống từng hạt, ngậm rất rất lâu trong miệng để nghe hóa học mặn mặn mà tan dần. Cơm trắng gạo white ghế không ít củ pom chu. Ông cụ bưng dĩa cơm nói như thanh minh:– trong năm này làng không đói. Gạo đủ ăn tới mùa suốt. Nhưng phải để dành, dự trữ mỗi nhà bếp cho được bố năm. Mi đi phương pháp mạng, người lãnh đạo cũng dạy mày rồi, tấn công thằng Mĩ buộc phải đánh dài.
Rồi chợt ngột, ông nỗ lực hỏi:– Mười ngón tay ngươi vẫn cụt thay à? không mọc ra được nữa à?… Ừ…
Ông cầm cố đặt dĩa cơm xuống, giận dữ:– nhưng mà làng biết rồi chớ?… Được! Ngón tay còn nhị đốt cũng đột kích được. Ngươi có đi qua chỗ rừng xà nu gần con nước mập không? Nó vẫn sinh sống đấy. Không tồn tại cây gì mạnh bởi cây xà nu khu đất ta. Cây mẹ ngã, cây bé mọc lên. Đố nó giết thịt hết rừng xà nu này?… Kìa, ăn đi chớ! Gạo người Strá mình tạo ra sự ngon nhất rừng núi này đấy, con ạ…
Cơm nước xong, tự phía công ty ưng gồm ai đấy đánh lên một hồi mõ dài lại bố tiếng. Dân làng bè bạn lượt kéo cho tới nhà vắt Mết. Các chị em dụi tắt đuốc ở cầu thang trước khi bước vào nhà. Cũng có người, những bà cụ, vậy cả cây đuốc còn cháy rực đi liền mạch vào, soi lên phương diện Tnú, nhìn đi quan sát lại thật kĩ rồi ném bó đuốc vào bếp, lửa bốc lên, cháy giần giật. Các ông nắm thì không bước lên trên cầu thang vẫn nói oang oang:– Thằng Tnú đâu rồi! cho nó nạp năng lượng no rồi chớ, ông Mết?
Có giờ một bà già:– đàn đàn ông này, xê ra một chút ít cho nhỏ Dít nó ngồi cùng với chớ. Dít ơi, ngồi đây con!
Tnú ngửng quan sát lên. Dít đã ngồi sụp xuống trước mặt anh, nhị chân xếp về một bên, chuyển tay kéo tấm váy bịt kín cả gót chân. Tnú hốt nhiên nghe một luồng lạnh lẽo rân rân nghỉ ngơi mặt và ở ngực. Mai! Trước đôi mắt anh là Mai đấy! Anh không ngờ Dít bự lên lại như là Mai cho thế. Mẫu mũi hơi tròn của Dít thời buổi này đã thẳng và nhỏ tuổi lại, hai hàng lông ngươi đậm đến bịt tối cả đôi mắt mở to, bình thản, trong suốt. Dít nhìn Tnú bằng hai con mắt ấy cực kỳ lâu, trong lúc bốn, năm đứa bé, đứa nào thì cũng tranh số ghế gần chị Dít. Rồi chị hỏi Tnú, giọng khá lạnh lùng:– Đồng chí về có giấy không?
Tnú không hiểu:– Giấy gì?
– Giấy cung cấp trên mang lại nghỉ phép đó. Không có giấy, trốn về thì ko được. Uỷ ban cần bắt thôi.
Tnú cười ồ. Anh định đùa, bảo nhớ xã quá trốn trở lại viếng thăm làng một bữa, tuy vậy nhìn đôi mắt nghiêm khắc của Dít với nghe cái im lặng chờ đón chung quanh, anh mở túi áo, lấy một miếng giấy nhỏ dại đưa đến chị.– Báo cáo bằng hữu chính trị viên thôn đội…
Dít cố kỉnh tờ giấy, soi lên ánh lửa. Hàng trăm cái đầu chụm lại, mấy đứa bé xíu lắp bắp tấn công vần. Dít đọc hết sức lâu, hiểu đi hiểu lại đến ba lần. Ráng Mết hỏi:– Đúng chớ? Nó có phép chớ?
Dít đưa trả lại mang đến Tnú. Bây chừ chị mới cười:– Đúng rồi, gồm chữ kí tín đồ chỉ huy. Sao anh về tất cả một đêm thôi?
Rồi chị trả lời:– Thôi cũng được. Về một đêm mang lại làng thấy phương diện là được rồi. Lũ em miệng đứa nào cũng nhắc anh mãi.
Tiếng cười nói yên đi một bây giờ lại rộn lên chật cả căn nhà nhỏ.– bao gồm chữ kí của người lãnh đạo đó nghe!
– giỏi lắm rồi!
– Một tối thôi, mai lại đi rồi, không nhiều quá, tiếc quá!
Tiếng ông vắt Mết ồ ồ át tất cả:– Hà hà… được!
Ông cầm cố đẩy hai, ba đứa bé ra, đặt chân vào ngồi xuống trước bếp lửa, cạnh Tnú. Ông vắt gõ ống điếu lên đầu ông táo, bẻ một que nứa nhỏ dại ở sạp, cẩn thận xoi mang đến hết tàn dung dịch trong ống điếu, rồi ngấc lên, nhìn quanh một lượt. Mọi bạn đã ngồi đâu vào đấy và lắng chờ. Ông cụ ban đầu nói.Bên ngoài lấm tấm một trận mưa đêm, rì rào như gió nhẹ. Ông cầm không cất cao giọng, giờ nói khôn xiết trầm:– Ông già bà già thì biết rồi. Giới trẻ có đứa biết, gồm đứa không biết rõ. Còn lũ con nít thì chưa biết. – Ông cầm cố trừng góc nhìn lũ trẻ, chúng nó cảm thấy cái nghiêm trang trong lời ông già, đứa nào đứa nấy ngồi im lặng thin thít, dán đôi mắt vào mồm ông cụ. – Tnú, anh Tnú của bọn chúng mày về rồi đó. – Ông cố kỉnh đặt bàn tay cứng nhắc lên vai Tnú. – Anh Tnú nhưng tau đang kể cho chúng mày nghe bao nhiêu lần rồi đó. Đấy, nó đấy, nó đi giải tỏa quân tiến công giặc, nay nó về viếng thăm làng một đêm, cấp trên mang lại về một đêm, có chữ kí người chỉ huy, chị túng thư coi rồi. Nó đấy! Nó là bạn Strá mình. Cha mẹ nó chết sớm, làng mạc Xô Man này nuôi nó. Đời nó khổ, tuy nhiên bụng nó sạch như nước suối xóm ta. Đêm ni tau đề cập chuyện nó cho cả làng nghe, để mừng nó về viếng thăm làng. Fan Strá ai có cái tai, ai có một cái bụng thương núi, yêu mến nước, hãy lắng nhưng nghe, cơ mà nhớ. Sau đây tau chết rồi, bọn chúng mày nên kể lại cho nhỏ cháu nghe…
(Lược một đoạn: núm Mết nói lại chuyện cũ, dịp Tnú với Mai còn bé, nhưng lại đã đóng góp phần tích cực vào bài toán nuôi đậy cán bộ ở vào rừng.)
Anh cán cỗ ở trong rừng hiện nay là anh Quyết. Từ thời điểm ngày thằng Mĩ – Diệm cho tới rừng núi này, ko bữa như thế nào nó ko đi lùng, không tối nào chó của nó và súng của nó không sủa vang cả rừng. Mà lại dân xã Xô Man vẫn từ hào: năm năm, chưa hề gồm một cán bộ bị giặc bắt hay giết trong rừng buôn bản này. Ban sơ thanh niên đi nuôi và gác cho cán bộ. Thằng Mĩ – Diệm biết được, nó bắt thanh niên. Nó treo cổ anh Xút lên cây vả đầu làng.– Ai nuôi cùng sản thì coi đó!
Rồi nó cấm bạn trẻ đi rừng. Bà già ông già thay giới trẻ đi nuôi cán bộ. Nó lại biết được. Nó giết mổ bà Nhan, chặt đầu cột tóc treo đầu súng.Sau thuộc đến bằng hữu trẻ thế ông già, bà già. Trong đám đó, hăng nhất bao gồm Tnú với Mai. Hễ Tnú đi rẫy thì Mai đi với cán bộ. Hễ Mai ở trong nhà giữ bé Dít cho người mẹ thì Tnú đi. Cũng có thể có bữa cả nhị đứa cùng đi. Bọn chúng ở lại luôn luôn ngoài rừng ban đêm. Để cán bộ ngủ một mình ngoài rừng một đêm, tâm thuật không yên được. Lỡ giặc lùng, ai dẫn cán cỗ chạy. Anh Quyết hỏi:– những em không sợ giặc bắt à? Nó giết mổ như anh Xút, như bà Nhan đó.
Tnú vẫn nằm trong trái tim anh Quyết, ngồi dậy, tung cái dồ ra:– núm Mết nói: Cán bộ là Đảng. Đảng còn, núi nước này còn.
Trong rừng, anh Quyết dạy Tnú với Mai học chữ. Anh chẻ nứa, đập nát ra, ghép lại thành mấy cái biển to bằng bố bàn tay. Ba bằng hữu đốt sương xà nu xông bảng nứa đen kịt rồi rước nhựa cây luông tờ ngheo phết lên một tờ dày, rửa nước cũng ko phai được. Tnú đi bố ngày con đường tới núi Ngọc Linh đưa về một xà lét đầy đá trắng làm phấn. Mai học tốt hơn Tnú, bố tháng đọc được chữ, viết được loại ý trong bụng mình muốn, sáu tháng làm được toán hai nhỏ số. Tnú học chậm trễ hơn, và lại hay nổi nóng. Học tới chữ i dài, nó không để ý chữ o thêm chiếc móc thì phát âm là chữ a. Có lần lose Mai, nó đập bể cả tấm biển nứa trước khía cạnh Mai với anh Quyết, bỏ ra suối ngồi một mình suốt ngày. Anh Quyết ra dỗ nó không nói. Mai ra dỗ, nó đòi tiến công Mai. Mai cũng ngồi lì kia với nó:
– Tnú không về, tui cũng không về. Về đi, anh Tnú. Mai làm tấm bảng khác cho anh rồi.
Nó cố một hòn đá, tự đập vào đầu, chảy máu ròng ròng. Anh Quyết phải băng lại đến nó. Đêm đó, anh ôm nó vào hốc đá. Anh rủ rỉ:– Sau này, nếu Mĩ – Diệm giết mổ anh, Tnú phải làm cán bộ thay anh. Không học chữ sao làm cho được cán cỗ giỏi.
Tnú giả ngủ không nghe. Nó lén chùi nước đôi mắt giàn giụa. Sáng hôm sau, nó gọi Mai ra sau hốc đá:– Mai nói đến tôi chữ o bao gồm móc là chữ chi đi. Còn chữ đưa ra đứng sau chữ kia nữa, chữ đưa ra có một cái bụng to đó.
Mai quay mặt đi, không đủ can đảm cười. Nó viết một chữ có một cái bụng to lên cái bảng nó mới làm cho Tnú. Nó núm nói nhỏ tuổi nhưng giọng vẫn lanh lảnh:– Anh nhớ xuất sắc lắm, chữ bê đó.
– Ừ, bê… bê… đầu tôi ngốc quá!
Tnú giảm trí nhớ chữ, dẫu vậy đi mặt đường núi thì đầu nó sáng lạ lùng. Nó liên lạc cho anh Quyết từ thôn về huyện. Không khi nào nó đi mặt đường mòn. Giặc vây những ngả đường, nó trèo lên một cây cao quan sát quanh một lượt rồi xé rừng mà lại đi, lọt tất cả các vòng vây. Qua sông nó không thích lội chỗ nước êm, cứ lựa chỗ thác táo bạo mà tập bơi ngang, vượt lên trên mặt nước, cỡi lên thác băng băng như một con cá kình. Nó nói:– Qua vị trí nước êm thằng Mĩ – Diệm giỏi phục, khu vực nước mạnh dạn nó ko ngờ.
Nhưng lần đó, Tnú cho tới một thác sông Đắc Năng, vừa cuốn loại thư của anh ý Quyết nhờ cất hộ về thị xã trong một ngọn lá dong, ngậm vào mồm định quá thác, thì họng súng của thằng giặc phục kích chĩa vào tai giá buốt ngắt, Tnú chỉ kịp nuốt luôn luôn cái thư.
(Lược một đoạn: Tnú bị giặc bắt với tra tấn dã man. Bố năm sau, Thú vượt ngục trở về làng. Anh Quyết đã trở nên thương nặng nề trong một trận phục kích. Trước thời gian hy sinh, anh viết thư khích lệ dân xóm Xô Man. Nghe lời anh, đông đảo người sẵn sàng chiến đấu.)
Tin buôn bản Xô Man mài giáo đến tai đàn giặc sinh hoạt đồn Đắc Hà. Thân mùa suốt lúa, bọn chúng kéo về một tiểu nhóm vừa đúng khi đứa đàn ông đầu lòng của Mai cùng Tnú ra đời. Cũng thằng chỉ huy năm trước, thằng Dục. Nó nhóm mũ đỏ màu máu. Nó gầm lên:– Lại thằng Tnú chứ không có ai hết. Nhỏ cọp này mà không giết sớm, ni nó nổi loạn rừng núi này rồi.
Cụ Mết và Tnú dẫn giới trẻ lánh vào rừng. Chúng ta không đi đâu xa, chỉ quẩn ở các gốc cây, hốc đá quanh làng, bám theo giặc. Chúng nó đóng góp lại trong làng bốn đêm. Ngọn roi của nó không từ một ai. Giờ đồng hồ kêu khóc dậy cả làng. Thằng Dục lăm lăm khẩu súng lục:– Đứa nào thoát khỏi làng, bắt được, bắn chết ngay lập tức tại chỗ.
Không ai lọt ra được. Chỉ bao gồm con Dít nhỏ, lanh lẹn, cứ sẩm về tối lại trườn theo máng nước rước gạo ra rừng cho vắt Mết, Tnú và thanh niên. Tảng sáng sủa ngày thứ tư thì bọn chúng bắt được con nhỏ xíu khi nó ở kế bên rừng về. Bọn chúng để con bé nhỏ đứng thân sân, lên đạn tôm xông rồi từ bỏ từ phun từng viên một, không phun trúng, đạn chỉ sượt qua tai, sém tóc, cày khu đất quanh hai chân nhỏ của Dít. Váy nó rách tượt từng mảng. Nó rên rẩm lên cơ mà rồi đến viên lắp thêm mười nó chùi nước mắt, từ kia im bặt. Nó đứng yên giữa đàn lính, cứ mỗi viên đạn nổ, chiếc thân hình mảnh dẻ của này lại quật lên một cái nhưng hai con mắt nó thì vẫn nhìn đàn giặc bình thản lạ lùng, bình thản như đôi mắt chị túng thiếu thư hiện thời vậy.
Không làm gì được bé bé, thằng Dục dùng đến ngón đòn cuối cùng. Nó bắt Mai.– Bắt được con cọp dòng và cọp con, tất đã dụ được cọp đực trở về.
Tnú nghe rõ lời nói đó của thằng Dục. Anh nấp ở cội cây cạnh máng nước đầu làng. Từ địa điểm ấy thấy được sân thôn rõ mồn một. Nhị bàn tay anh bíu chặt lấy gốc cây khi bọn lính, mười thằng, dẫn Mai ra thân sân. Mai địu con trên lưng, thằng bé xíu chưa được một tháng. Ai ai cũng bảo nó như là Tnú kỳ lạ lùng. Không đi Kon Tum cài vải được, Tnú bắt buộc xé song tấm dồ của bản thân ra làm cho tấm choàng cho Mai địu con. Thằng bé nằm vào tấm choàng ấy, ngủ say trên sườn lưng mẹ.
Thằng Dục hỏi:– ông chồng mày sống đâu, bé mọi cộng sản kia?
Mai xốc lại đứa con trên lưng, ngửng đôi mắt rất cao nhìn thằng Dục.– mi câm à, nhỏ chó cái! – Nó quát bầy lính – Đúng ì ra kia à!
Một thằng quân nhân to mập nhất liếc mắt nhìn thằng Dục, ráng một cây sắt dài đặt chân vào cạnh Mai. Nó lê lưỡi liếm quanh môi một lượt, rồi chậm trễ giơ cây fe lên. Mai thét lên một tiếng. Chị vội dỡ tấm địu, vừa kịp lật đứa con ra phía bụng thời điểm cây sắt giáng xuống bên trên lưng.– Thằng Tnú sinh hoạt đâu, hả?
Cây sắt thứ hai đập vào trước ngực Mai, chị lật đứa nhỏ bé ra sau lưng. Này lại đánh sau lưng, chị lật thằng bé nhỏ ra trước ngực. Trận mưa cây sắt mỗi khi một dồn dập. Không nghe thấy giờ đồng hồ thét của Mai nữa. Chỉ nghe đứa nhỏ nhắn khóc ré lên một tiếng rồi yên ổn bặt. Chỉ từ tiếng cây sắt nện xuống hừ hự.
Tnú vứt gốc cây của anh. Đó là 1 cây vả. Anh đã bứt đứt hàng chục trái vả cơ mà không hay. Anh chồm dậy. Một bàn tay níu vai anh lại. Tiếng vắt Mết nặng nề trịch:– ko được, Tnú! Để tau!
Tnú gạt tay ông chũm ra. Ông nỗ lực nhắc lại:– Tnú!
Tnú tảo lại. Ông vắt không chú ý ra Tnú nữa. Ở chỗ hai bé mắt anh bây chừ là hai viên lửa lớn. Ông nuốm buông vai Tnú ra.
Một tiếng hét dữ dội. Tnú sẽ nhảy xổ vào giữa lũ lính. Anh đắn đo đã làm gì. Chỉ thấy thằng bộ đội giặc to lớn nằm ngửa ra thân sân, thằng Dục toá chạy vào nhà ưng. Giờ lên đạn lách biện pháp quanh anh. Rồi Mai ôm đứa con chui vào ngực anh. Hai cánh tay rộng lớn như nhị cánh lim có thể của anh ôm chặt lấy mẹ con Mai.– Đồ ăn thịt người, tau đây, Tnú đây!…
Tnú không cứu vớt sống được Mai.– Ừ, Tnú không cứu sống được người mẹ con Mai…
Tiếng ông nỗ lực Mết vẫn trầm với nặng. Ông nuốm vụng về trở tay lau một giọt nước mắt. Bỗng nhiên ông vắt nói khổng lồ lên:– Tnú không cứu được vợ con. Về tối đó Mai chết. Còn đứa con thì đã bị tiêu diệt rồi. Thằng bộ đội to khủng đánh một cây sắt vào ngang bụng nó, lúc chị em nó ngã xuống, không kịp bịt cho nó. Lưu giữ không, Tnú, mày cũng không cứu sống được vk mày. Còn mi thì chúng nó bắt mày, trong tay mày chỉ gồm hai bàn tay trắng, chúng nó trói mày lại. Còn tau thì thời gian đó tau thua cuộc gốc cây vả. Tau thấy bọn chúng nó trói mày bằng dây rừng. Tau không dancing ra cứu vớt mày. Tau cũng chỉ gồm hai bàn tay không. Tau ko ra, tau quay bước vào rừng, tau đi tìm đàn thanh niên. Lũ thanh niên thì cũng đang đi tới rừng, chúng nó đi kiếm giáo mác. Nghe rõ chưa, những con, rõ chưa. Lưu giữ lấy, ghi lấy. Về sau tau bị tiêu diệt rồi, cất cánh còn sống phải nói lại cho bé cháu: chúng nó đã nạm súng, mình cần cầm giáo!…
Chúng nó trói chặt Tnú bằng dây rừng, khênh ném vào góc nhà ông rồi kéo đi ăn thịt con heo của anh Brôi.
Tnú phía trong góc nhà. Bóng buổi tối đã dày đặc. Anh suy nghĩ, không thể tinh được tự thấy mình cực kỳ bình thản:
“Đứa bé chết rồi. Mai kiên cố cũng bị tiêu diệt rồi, Tnú cũng sắp chết. Ai sẽ làm cán bộ? Đến khi có lệnh Đảng mang đến đánh, ai sẽ có tác dụng cán bộ lãnh đạo dân làng mạc Xô Man tấn công giặc? cầm cố Mết vẫn già. Được, còn có bọn thanh niên. Rồi nhỏ Dít sẽ phệ lên. Con nhỏ nhắn ấy vững hơn hết chị nó. Ko sao… Chỉ tiếc mang đến Tnú, Tnú ko sống được tới ngày nạm vũ khí vùng dậy với dân làng…”.
Thằng Dục không giết mổ Tnú ngay. Nó đốt một đụn lửa lớn ở nhà ông, lùa toàn bộ dân xã tới, túa trói mang đến Tnú, rồi nói với mọi người:– Nghe nói chúng mày vẫn mài rựa, mài giáo cả rồi, phải không? Được, đứa nào mong mỏi cầm rựa, cố gắng giáo thì coi bàn tay thằng Tnú đây.
Nó hất hàm ra hiệu đến thằng bộ đội to béo nhất. Bọn chúng nó đã sẵn sàng sẵn cả. Thằng bộ đội mở túi se mang ra một nhúm giẻ sẽ tẩm dầu xà nu. Nó quấn giẻ lên mười đầu ngón tay Tnú. Rồi nó thế lấy một cây lửa. Cơ mà thằng Dục bảo:– Để đó cho tau.
Nó giật đem cây lửa.
Tnú ko kêu lên một giờ nào. Anh trợn ánh mắt thằng Dục. Nó cười cợt sằng sặc. Nó gí cây lửa lại liền kề mặt anh:– Coi kĩ chiếc mặt thằng cộng sản ý muốn cầm thiết bị này coi sao nào! Số kiếp chúng mày không hẳn số kiếp ráng giáo mác. Bỏ cái mộng vậy giáo mác đi nghe không!
Một ngón tay Thú bốc cháy. Hai ngón, tía ngón. Không có gì đượm bởi nhựa xà nu. Lửa bắt khôn xiết nhanh. Mười ngón tay sẽ thành mười ngọn đuốc.
Tnú nhắm mắt lại, rồi mở mắt ra, trừng trừng.
Trời ơi! bố mẹ ơi! Anh không cảm xúc lửa ở mười đầu ngón tay nữa.
Anh nghe lửa cháy vào lồng ngực, cháy sinh sống bụng. Ngày tiết anh mặn chát làm việc đầu lưỡi. Răng anh đã gặm nát môi anh rồi. Anh ko kêu lên. Anh Quyết nói: “Người cộng sản ko thèm kêu van…”. Tnú ko thèm, ko thèm kêu van. Tuy nhiên trời ơi! Cháy, cháy cả ruột trên đây rồi! Anh Quyết ơi! Cháy! Không, Tnú sẽ không kêu! Không!
Tiếng mỉm cười giần lag của thằng Dục. Các cụ ông cụ bà già chồm dậy. Bọn lính gạt ra. Giờ đồng hồ kêu ré của đồng bào. Tiếng chân ai rầm rập xung quanh nhà ưng. Ai thế?
Tnú thét lên một tiếng. Chỉ một tiếng thôi. Nhưng lại tiếng thét của anh tự dưng vang dội thành những tiếng thét kinh hoàng hơn. Giờ đồng hồ “Giết!”. Giờ chân bạn đạp bên trên sàn đơn vị ưng ào ào. Tiếng lũ lính kêu thất thanh. Tiếng cố kỉnh Mết ồ ồ: “Chém! Chém hết!”. Cụ Mết đúng rồi, cố gắng Mết sẽ đứng đấy, lưỡi mác lâu năm trong tay. Thằng Dục nằm dưới lưỡi mác của nạm Mết. Với thanh niên, toàn bộ thanh niên vào làng, mỗi cá nhân một cây rựa sáng sủa loáng, đa số cây rựa mài bằng đá Tnú với từ đỉnh núi Ngọc Linh về…
Tiếng anh Brôi nói, trầm tĩnh:– Tnú, Tnú. Thức giấc dậy chưa! Đây này, chúng tôi giết không còn rồi. Cả mười đứa, trên đây này! bằng giáo, bằng mác. Đây này!
Lửa đang tắt bên trên mười đầu ngón tay Tnú. Mà lại đống lửa xà nu lớn giữa nhà vẫn đỏ. Xác mười tên lính giặc ngổn ngang quanh gò lửa đó.
Cụ Mết kháng giáo xuống sàn nhà, tiếng nói của một dân tộc vang vang:– chũm là bước đầu rồi. Đốt lửa lên! Tất khắp cơ thể già, bạn trẻ, người bọn ông, người bầy bà, mỗi người phải tìm lấy một cây giáo, một cây mác, một cây dụ, một cây rựa. Ai không có thì vót chông, năm trăm cây chông. Đốt lửa lên!
Tiếng chiêng nổi lên…
Đứng trên đồi xà nu gần con nước lớn, xuyên đêm nghe cả rừng Xô Man ào ào rung động. Cùng lửa cháy khắp rừng…
(Lược một đoạn: Tnú kể mang lại dân xã nghe vào một trận đánh đấu, anh đã bóp bị tiêu diệt tên chỉ huy đồn bằng đôi tay tàn tật lúc nó vậy thủ vào hầm.)
Tnú lại ra đi. Cố kỉnh Mết và Dít đưa anh ra mang lại rừng xà nu gần con nước lớn. Trận đại bác bỏ đêm qua đang đánh ngã bốn năm cây xà nu to. Vật liệu nhựa ứa ra ở hầu hết vết thương đang đọng lại, nhấp nhánh nắng hè. Ngoại trừ vô số phần đa cây con đang mọc lên. Bao gồm cây new nhú khỏi khía cạnh đất, nhọn hoắt giống như những mũi lê.
Ba fan đứng làm việc đấy chú ý ra xa. Đến hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài các rừng xà nu nối tiếp chạy mang đến chân trời.Truyện ngắn Rừng xà nu được viết năm 1965 (ra đôi mắt lần đầu tiên trên tạp chí văn nghệ Quân giải phóng Trung Trung cỗ số 2/1965, kế tiếp in vào tập Trên quê hương những hero Điện Ngọc) là tác phẩm nổi tiếng nhất trong số các chế tác của Nguyên Ngọc viết một trong những năm nội chiến chống đế quốc Mĩ. Văn bản ở đây có lược một số đoạn.
Rừng xà nu là 1 trong những thiên truyện mang chân thành và ý nghĩa và vẻ đẹp mắt của một khúc sử thi trong văn xuôi hiện nay đại. Cùng với lời văn trau chuốt, giàu hình ảnh, thành quả đã tái hiện được vẻ đẹp nhất tráng lệ, hào hùng của núi rừng, của con tín đồ và của truyền thống lịch sử văn hoá Tây Nguyên. Thông qua câu chuyện về đều con bạn ở một bản làng hẻo lánh, bên những cánh rừng xà nu bạt ngàn, xanh bất tận, người sáng tác đã đưa ra một sự việc có ý nghĩa lớn lao của dân tộc bản địa và thời đại: Để cho việc sống của quốc gia và quần chúng mãi mãi trường tồn, không tồn tại cách làm sao khác hơn là đề nghị cùng nhau đứng lên, cầm vũ khí chống lại quân thù tàn ác.
(Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc, NXB Giải phóng, 1969)
Đọc phát âm văn bản.
Câu 1: cả nhà cảm nhấn được ý nghĩa sâu sắc gì của truyện ngắn qua:
a. Nhan đề tác phẩm
b. Đoạn biểu đạt cánh rừng xà nu dưới tầm đại bác
c. Hình ảnh những ngọn đồi, cánh rừng trải xa hút khoảng mắt, chạy tít tắp mang lại tận chân trời luôn trở đi quay trở lại trong tác phẩm
Câu 2: tác giả vẫn coi “Rừng xà nu là truyện của một đời cùng được nói trong một đêm”. Hãy cho biết:
a. Người nhân vật mà vậy Mết nói trong loại đêm dài ấy bao hàm phẩm chất đáng quý nào? so với nhân đồ gia dụng A che (Vợ ck A Phủ – tô Hoài), biểu tượng Tnú gồm gì mớ lạ và độc đáo hơn?
b. Vị sao vào câu chuyện buồn về cuộc sống Tnú, gắng Mết kể đi nhắc lại rằng Tnú đã không cứu sinh sống được vk con, để rồi lưu lại vào vai trung phong trí fan nghe câu nói: bọn chúng nó đã rứa súng, mình cần cầm giáo?
c. Mẩu chuyện của Tnú cũng giống như của dân làng Xô Man thể hiện chân lý mập mạp nào của dân tộc bản địa ta trong thời đại bấy giờ? do sao vậy Mết ước ao chân lý đó cần được nhớ, được ghi nhằm truyền cho con cháu?
d. Những hình tượng nắm Mết, Mai, Dít, bé bỏng Heng tất cả vai trò gì trong vấn đề khắc họa nhân vật bao gồm và làm nổi bật tư tưởng cơ bạn dạng của tác phẩm?
Câu 3: Theo anh (chị), hình hình ảnh cánh rừng xà nu và hình mẫu nhân thứ Tnú kết nối hữu cơ, ràng buộc với nhau như thế nào?
Câu 4: Nêu cùng phân tích phần lớn cảm nhận của anh ấy (chị) về vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm.
Luyện tập
Viết một đoạn văn phân phát biểu cân nhắc và cảm hứng của anh (chị) về hình hình ảnh đôi bàn tay Tnú.
* biên soạn bài:
Rừng xà nu(Nguyễn Trung Thành)
Câu 1:
a. Ý nghĩa nhan đề tác phẩm
– Nghĩa tả thực: chủng loại cây có không ít ở Tây Nguyên → tạo nên phông nền hùng tráng, đậm màu Tây Nguyên đến câu chuyện ai oán trong tác phẩm.
– Nghĩa tượng trưng: biểu tượng kì vĩ, mang đậm chất sử thi về vạn vật thiên nhiên và con tín đồ Tây Nguyên quật khởi trong binh cách chống Mỹ.
b. Biểu tượng rừng xà nu dưới tầm đại bác.
– Sự nhức thương, mất mát (“không cây nào không xẩy ra thương, cây bị chặt đứt ngang thân mình, nhựa ứa ra… từng cục máu lớn, vệt thương cứ loét mãi ra”). đông đảo đau thương mà lại xà nu bắt buộc ghánh chịu cũng tương tự sự mất mát, thương nhức mà bạn dân đề xuất chịu lúc giặc tàn phá: anh Xút bị treo cổ lên cây vả, bà Nhan bị giặc chặt đầu,…
– hầu như phẩm chất giỏi đẹp (“sinh sôi khỏe”, “ham ánh sáng”, “thơm mỡ thừa màng”, “ưỡn tấm ngực bảo vệ cho làng”) của xà nu => Đó là ẩn dụ cho số phận đau thương với phẩm chất nhân vật của dân làng mạc Xô Man nói riêng cùng nhân dân Tây Nguyên nói chung.
c. Hình hình ảnh đồi xà nu, rừng xà nu “trông xa xa đến xỉu tầm mắt”, “nối tiếp cho tới chân trời”, lặp đi lặp lại trong truyện gợi ra cảnh rừng xà nu hùng tráng, anh dũng và bất diệt, gợi ra sự bất diệt, gan dạ của con bạn Tây Nguyên thích hợp và nhỏ người việt nam nói thông thường trong cuộc phòng chiến chống mỹ cứu nước vĩ đại. Ấn tượng đọng lại trong ký kết ức fan đọc đó là cái mênh mông của cánh rừng xà nu kiêu dũng. Đó là hóa học sử thi, chất nhân vật về ý thức quật khởi của đồng bào Tây Nguyên.
Câu 2:
a. Phẩm chất, tính biện pháp của người nhân vật Tnú:
– Gan góc, táo bị cắn dở bạo, dũng cảm, chân thực (khi còn nhỏ tuổi cùng Mai vào rừng tiếp tế mang lại anh Quyết).
– Lòng trung thành với chủ với bí quyết mạng được thể hiện qua thử thách (bị giặc bắt, tra tấn, sườn lưng T’nú ngang dọc dấu dao chém của quân thù nhưng anh vẫn gan góc, trung thành).
– Số phận đau thương: Không cứu giúp được bà xã con, bạn dạng thân bị bắt, bị tra tấn (bị đốt mười đầu ngón tay).
– Quật khởi đứng lên cầm khí giới tiêu diệt bầy ác ôn.
b. Câu chuyện bi đát về cuộc đời Tnú: “Tnú không cứu giúp được vk con”. Ráng Mết nhắc đến bốn lần đế dấn mạnh: lúc chưa cụ vũ khí, Tnú chỉ tất cả hai bàn tay ko thì ngay cả những người yêu thương nhất Tnú cũng không cứu vãn được. Lời nói của nạm Mết muôn khẳng định: chỉ tất cả cầm vũ khí vùng lên mới là tuyến đường sống duy nhất, mới bảo đảm an toàn được phần lớn gì thân yêu, thiêng liêng nhất; chân lý biện pháp mạng đúc rút từ chính thực tế máu xương, tính mạng của con người của dân tộc, những nhỏ người yêu quý nên đạo lý ấy yêu cầu ghi tạc vào xương cốt, tâm khảm và truyền lại cho những thế hệ tiếp nối.
c. Chân lý được biểu lộ qua câu chuyện
Câu chuyện Tnú cùng với dân xóm Xô man nói lên chân lý mập của thời đại: “Không bao gồm gì quý hơn độc lập, trường đoản cú do”. Nên chống lại mọi quân địch xâm lược, của cả phải vậy vũ khí cùng hi sinh tính mạng.
d. Vai trò của nhân vật: cụ Mết, Mai, Dít, Heng đối với việc làm nổi bật nhân vật trung trung khu và chủ đề:
– nạm Mết, Mai, Dít, nhỏ bé Heng là sự việc tiếp nối các thế hệ làm nối nhảy tinh thần quật cường của làng Xô man nói riêng, của Tây Nguyên nói chung.
– cầm cố Mết: “quắc thước như một cây xà nu lớn” là hiện tại thân cho truyền thống lâu đời thiêng liêng, biểu tượng cho sức khỏe tập vừa lòng đế nổi dậy đồng khởi.
– Mai, Dít là nắm hệ hiện nay tại, vào Dít gồm Mai của xa xưa và bao gồm Dít của hôm nay. Vẻ đẹp mắt của Dít là vẻ đẹp của việc kiên định, vững tiến thưởng trong bão táp chiến tranh.
– bé Heng là cụ hệ tiếp nối, kế tục phụ vương anh nhằm đưa cuộc chiến tới chiến thắng cuối cùng.
Dường như cuộc chiến khốc liệt này yên cầu mỗi người việt nam phải gồm sức trỗi dậy của một Phù Đổng Thiên Vương.
Câu 3:
– Xà nu lắp bó cùng với Tnú từ bỏ thời thơ dại (“khói xà nu hun tấm bảng black để học chữ”),
– Xà nu ở bên Tnú trong số những biến nạm đau đớn, những bài học kinh nghiệm xương huyết (“nhựa xà nu cháy bên trên mười đầu ngón tay Tnú”, tận mắt chứng kiến Tnú không cứu vớt được vk con)
– Xà nu cùng dân làng đón nhận Tnú trở về sau mấy năm đi lực lượng (“đuốc xà nu soi sáng tối anh sum vầy với buôn làng ở trong nhà cụ Mết”).
– Xà nu với Tnú luôn được biểu đạt ứng chiếu làm rất nổi bật lẫn nhau, Tnú như một cây xà nu đã trưởng thành mạnh mẽ với đầy mức độ sống. Phẩm hóa học kiên cường, mức độ sống bạt mạng của xà nu cũng chính là phẩm chất bất khuất, hero của Tnú.
→ Xà nu hình tượng cho thôn Xô Man, Tnú biểu tượng cho người anh hùng trong phòng chiến
Câu 4:
Những vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm:
– khuynh hướng sử thi biểu hiện đậm đường nét ở toàn bộ các phương diện: đề tài, công ty đề, hình tượng, hệ thống nhân vật, giọng điệu…
– cách thức trần thuật: đề cập theo hồi tưởng qua lời của ráng Mết (già làng), nhắc bên phòng bếp lửa gợi lưu giữ lối nói “khan” sử thi của những dân tộc Tây Nguyên, những bài bác “khan” được kể tựa như các bài hát nhiều năm hát trong cả đêm.
– cảm giác lãng mạn: tính lãng mạn thể hiện ở cảm giác của tác giả biểu hiện trong lời è cổ thuật, diễn tả ở việc tôn vinh vẻ đẹp mắt của thiên nhiên và con tín đồ trong thế trái lập với sự tàn nhẫn của kẻ thù.
Xem thêm: Chứng Minh Câu Tục Ngữ: Có Chí Thì Nên, Văn Nghị Luận Lớp 7: Chứng Minh Có Chí Thì Nên
Luyện tập
Gợi ý có tác dụng bài:
Bài viết gồm theo những ý thiết yếu sau:
– thực trạng nào dẫn tới việc Tnú bị đốt mười đầu ngón tay? (tóm tắt câu chuyện)
– Suy nghĩ cảm hứng của em song với bài toán Tnú bị đốt mười đầu ngón tay?
+ Về tội ác của giặc (thằng Dục với đồng lũ tra tấn con fan theo lối trung cổ)
+ Về tinh thần quật cường của người hero Tnú.
– vày sao Tnú lại có phẩm hóa học anh hùng, bất khuất? (nêu lý tưởng mập của dân tộc bản địa trong chống chiến kháng chiến chống mỹ thể hiện qua bí quyết nói của những nhân đồ dùng trong truyện)
Phân tích vẻ đẹp hình tượng cây xà nu vào Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành
Cảm nhận mẫu câu xà nu qua câu nói của vắt Mết: không tồn tại cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây bà bầu ngã xuống cây bé mọc lên. Đố chúng giết hết rừng xà nu này
Chứng minh: Rừng xà nu của Nguyễn trung thành với chủ là khúc ca bi lụy về nước nhà và con fan Tây Nguyên